e-neaionia

Πρωταπριλιά: Η διαδρομή του εθίμου με τα ψέματα

Η Πρωταπριλιά είναι συνυφασμένη με τις φάρσες και τα ψέματα αλλά λίγοι ξέρουν την ιστορική διαδρομή του εθίμου.

Οι απόψεις των λαογράφων διίστανται αλλά κατατείνουν σε δύο εκδοχές: πήραμε το έθιμο από τους Κέλτες ψαράδες ή από τους Γάλλους ευγενείς και συγκεκριμένα από τον Κάρολο τον 9ο.

Από τους Κέλτες
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες. Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο “κώδικας δεοντολογίας” των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια, έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο.
 
Από τη Γαλλία
 
Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου την Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η “1η Απριλίου”. Τη χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρούνταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
 
 Η …ελληνοποίηση της Πρωταπριλιάς
Το έθιμο κατά κάποιον τρόπο ελληνοποιήθηκε όταν έφτασε στη χώρα μας. Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια. Κάνουμε φάρσες. Μόνο που αντί για δώρα ποι λοιδορούν την παλιά Πρωτοχρονιά των Γάλλων, εμείς εδώ λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας.