Οι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές σήμερα βρίσκονται παντού. Εξελίσσονται, εκπλήσσουν, εξυπηρετούν ανάγκες και διαρκώς αποκτούν νέες δυνατότητες. Η ιστορία τους ωστόσο, δεν είναι και τόσο παλιά.
Τον περασμένο αιώνα, στα μέσα της δεκαετίας του 40 μία χούφτα άνθρωποι στις ΗΠΑ πάσχιζαν μπροστά σε ένα τεράστιο και θορυβώδες μηχάνημα να το πείσουν να κάνει μία απλή πρόσθεση. Όχι όμως με τη λογική των απλών αριθμομηχανών. Με τεχνητή νοημοσύνη και προγραμματισμό. Θεωρούσαν ότι αν αυτό γινόταν θα δημιουργούσαν μία νέα κοσμογονία. Και δεν είχαν άδικο.
Στις 12 Μαΐου 1941 παρουσιάζεται ο Ζ3, ο πρώτος προγραμματιζόμενος υπολογιστής στον κόσμο
Επιστήμονες με ανώτατες σπουδές στην ηλεκτρονική και τα μαθηματικά προσπάθησαν να συγχρονιστούν για να βάλουν σε λειτουργία τον πρώτο θαυματουργό υπολογιστή. Η δουλειά και ο ρυθμός εκείνου του μακρινού «προγόνου» των σημερινών υπερυπολογιστών ακούγεται πλέον γελοία, αφού για μία απλή πράξη πρόσθεσης χρειαζόταν πολύ περισσότερη ώρα από τον μέσο ανθρώπινο νου. Η δε προετοιμασία για την λειτουργία του χρειαζόταν μέρες ολόκληρες.
Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές: Λειτουργούν σαν ανθρώπινο μυαλό
Όμως η αξία βρισκόταν στην ιδέα και στο γεγονός ότι επιτέλους κάποιο μηχάνημα μπορούσε να λειτουργήσει όπως το ανθρώπινο μυαλό, έστω κι αν η προετοιμασία του ήταν χρονοβόρα. Και στην πρώτη αυτή φάση του χρήστες και σύμβουλοί τους δεν μπορούσαν να είναι παρά μόνο εξειδικευμένοι γνώστες μαθηματικών. Γιατί ο υπολογιστής γνώριζε και καταλάβαινε μόνο την «γλώσσα» των αριθμών και καμία άλλη.
Εκείνα τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης των ηλεκτρονικών υπολογιστών το μεγάλο πρόβλημα που κλήθηκαν να επιλύσουν οι δημιουργοί τους ήταν το ζήτημα της μνήμης.
Η εκπληκτική Χάρις και η εφεύρεση που άλλαξε τον υπολογιστή
Κάπου εκεί έκανε την εμφάνισή της μια ιδιοφυΐα, η Γκρέις Μάρεϊ Χόπερ. Δούλευε στο αμερικανικό Ναυτικό και αργότερα οι συνάδερφοί της, της κόλλησαν το παρατσούκλι «εκπληκτική Χάρις». Η γυναίκα αυτή έκανε μια σωτήρια εφεύρεση, η οποία άλλαξε άρδην την εικόνα των ηλεκτρονικών υπολογιστών: έφτιαξε το compiler, δηλαδή τον «μεταγλωττιστή», ένα πρόγραμμα το οποίο μεταφράζει τη γλώσσα προγραμματισμού σε γλώσσα μηχανής, ώστε να την «καταλαβαίνει» ο υπολογιστής και να εκτελεί τις εντολές που του δίδονται.
Ήταν «το μαγικό κλειδί» που έβγαλε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή από το άβατον των ειδικευμένων μαθηματικών και τον έκανε προσιτό στον απλό χρήστη. Από εκεί και πέρα ήταν απλώς ζήτημα χρόνου η δημιουργία του Cobol (Common business-oriented language), της «γλώσσας» δηλαδή που επιτρέπει τη χρήση των υπολογιστών σε πρακτικές εφαρμογές.
Αργότερα ήρθε η Basic, η γλώσσα που έκανε πια τους υπολογιστές απαραίτητο συμπλήρωμα για την ζωή όλων μας. Και τότε το πρόβλημα μετατοπίστηκε στην μνήμη. Ήδη το μεγαλύτερο κομμάτι του χώρου, που χρησιμοποιούσαν οι υπολογιστές για να αποθηκεύσουν τα δεδομένα τους είχε καταληφθεί από το «σχέδιο της μετάφρασης».
Οι προγραμματιστές αναγκάστηκαν να εφεύρουν τρόπους για να εξοικονομήσουν μνήμη. Ένα από τα «κόλπα» τους, λοιπόν, ήταν η σύντμηση των ημερομηνιών σε έξι μόνο ψηφία, ανά δύο για την ημέρα, τον μήνα και τον χρόνο. Κανονικά, για τον χρόνο χρειάζονταν τέσσερα ψηφία, προκειμένου να απεικονίζονται και οι αιώνες.
Αγωνία για το τελευταίο λεπτό του millenium
Ωστόσο, στις αρχές της δεκαετίας του ’50 η αγορά των υπολογιστών είχε αρχίσει να δημιουργείται και οι ανάγκες για μεγαλύτερη μνήμη ήταν το βασικό στοιχείο του ανταγωνισμού. Οι προγραμματιστές βρίσκονταν τότε σε απόσταση μισού αιώνα από την είσοδο του 2000 και -όπως ήταν φυσικό- ελάχιστα τους απασχολούσε το πρόβλημα που θα ανέκυπτε αργότερα.
Έτσι τα περισσότερα κομπιούτερ προγραμματίστηκαν να μετρήσουν μέχρι την τελευταία μέρα, του τελευταίου έτους του προηγούμενου αιώνα. Και στην ουσία η άγνοιά τους στην συνέχεια θα τα … τρέλαινε. Η μηχανική τους «λογική» έλεγε ότι δεν μπορεί στο τελευταίο λεπτό της χιλιετίας -όταν το ημερολόγιό τους θα ανέγραφε 31-12-1999 ώρα 23.59- να γυρίσουν 99 χρόνια πίσω. Η μνήμη τους δεν έχει προετοιμαστεί για τέτοια … ταξίδια στον χρόνο, κι άλλωστε ακόμη κι αν αναγνώριζαν μία τέτοια ημερομηνία θα ήξεραν ότι τότε δεν είχαν λόγο ύπαρξης.
Έτσι στο τέλος της προηγούμενης χιλιετίας η ανθρωπότητα έζησε τον πανικό του «ιού του μιλλένιουμ», καθώς οι ειδικοί πίστευαν πως το μεγαλύτερο πρόβλημα σε μία κοινωνία, που βάσιζε ήδη τα λειτουργικά της συστήματα σε υπολογιστές, θα δημιουργείτο όχι από τα κομπιούτερ που θα μηδενίζονταν ή θα έχαναν τα αρχεία τους αλλά από εκείνα που με τον δικό τους παράδοξο τρόπο θα άντεχαν την κρίση. Και ο φόβος που «πάγωνε» τότε την ανθρωπότητα ήταν ότι οι υπολογιστές θα έπαιρναν … πρωτοβουλία.
Κάτι που όπως όλοι ξέρουμε πια ευτυχώς ούτε συνέβη, ούτε απειλήθηκε καν να συμβεί. Ο αιώνας άλλαξε και τα περισσότερα συστήματα είχαν ήδη αντικατασταθεί εγκαίρως ή απλά δόθηκαν κίνητρα στους χρήστες να τα αντικαταστήσουν έγκαιρα κι έτσι η ανάπτυξη των Υπολογιστών συνεχίστηκε ομαλά.