100 χρόνια Νέα Ιωνία

30 Ιουνίου 1923: Το ιστορικό αποτύπωμα από τα εγκαίνια στη Νέα Ιωνία – Ο θεμέλιος λίθος

Σάββατο 30 Ιουνίου 1923. Μια συνηθισμένη καλοκαιρινή μέρα με θερμοκρασία να κυμαίνεται μεταξύ 22 και 30ο Κελσίου. Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ασχολούνται με την ολοκλήρωση των εργασιών για τη Συνθήκης της Λοζάνης. Ο Ελ. Βενιζέλος και η ελληνική διπλωματική αντιπροσωπεία δίνουν μάχη για την υπεράσπιση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Στα θέματα του Τύπου κυριαρχεί και η λήψη του προσφυγικού δανείου με την σύσταση της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων. Ακόμα, οι κατάλογοι των αιχμαλώτων στρατιωτών και αξιωματικών που εγκλωβίστηκαν στη Μικρά Ασία, με την ανασύνταξη του Ελληνικού Στρατού στον Έβρο και άλλα θέματα της καθημερινότητας.

30 Ιουνίου 1923: Το ιστορικό αποτύπωμα από τα εγκαίνια στη Νέα Ιωνία - Ο θεμέλιος λίθος

Γύρω στις 10 το πρωί, μια μικρή ομάδων 3-4 κυβερνητικών οχημάτων ξεκινάει από το κέντρο της Αθήνας (την Παλαιά Βουλή) και ακολουθώντας βόρεια κατεύθυνση φτάνει στη περιοχή των Άνω Πατησίων. Η περιοχή ονομαζόταν Αλυσίδα, γιατί μια απλή αλυσίδα έκλεινε τον αμαξωτό χωμάτινο δρόμο που οδηγούσε από τα Πατήσια προς τον Ποδονίφτη (αργότερα Νέα Φιλαδέλφεια), όταν διερχόταν το ατμήλατο τρένο. Το ονομαζόμενο «Θηρίο» ή κατ’  άλλους ο «Σταμάτης». Θηρίο το αποκαλούσαν για τον θόρυβο που προκαλούσε στο διάβα του και «Σταμάτης» για την αργοπορία του.

30 Ιουνίου 1923: Η κυβερνητική πομπή στους Ποδαράδες

Από την περιοχή της Αλυσίδας, η πομπή των κυβερνητικών οχημάτων, στρίβει δεξιά (σήμερα οδός Αγίας Λαύρας) και μετά πορεία 100 μ. στρίβει αριστερά και εισέρχεται στη σημερινή λεωφόρο Ηρακλείου. Στη περιοχή υπάρχουν διασκορπισμένα μερικά φτωχόσπιτα. Πρόχειρες χωμάτινες κατασκευές με στέγες από λαμαρίνες. Μέσα σε αρκετή σκόνη η πομπή προχωράει αργά με κατεύθυνση τον βορρά. Αφήνει στα αριστερά της το Β΄ Νεκροταφείο στην περιοχή του Αγίου Αντωνίου και πίσω απ’  αυτό το εργοστάσιο της Ελληνικής Εριουργίας του Νικόλαου Κυρκίνη.

30 Ιουνίου 1923: Το ιστορικό αποτύπωμα από τα εγκαίνια στη Νέα Ιωνία - Ο θεμέλιος λίθος

Η πομπή με αρκετή δυσκολία, λόγω του αδιαμόρφωτου χωμάτινου οδοστρώματος, φτάνει στο κέντρο της περιοχής Ποδαράδων. Λίγες δεκάδες ανθρώπων τους περιμένουν, με επικεφαλής ένα ιερέα. Είναι ο Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου με αρκετούς Σπαρταλήδες και εργάτες που έχουν αρχίσει τα έργα διαμόρφωσης του οικισμού με βάση το πρώτο σχέδιο του μηχανικού Δημ. Γεωργόπουλου. Χαράσσουν οδούς και οικοδομικά τετράγωνα, δημιουργούν εξ αρχής ένα συνοικισμό.

Οικοδομικός οργασμός. Οι πρόσφυγες έχουν αρχίσει να φτιάχνουν τη δική τους Πολιτεία. Την Πολιτεία που τους οριοθέτησε η Επαναστατική Κυβέρνηση του ΄22. Ένα χρόνο σχεδόν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή βλέπουν τα όνειρα τους να παίρνουν σάρκα και οστά, με τη δημιουργία του δικού τους οικισμού. Αυτού που αργότερα θα μετονομαστεί σε Νέα Ιωνία.

Από την πομπή των αυτοκινήτων κατέρχονται: ο Αρχηγός της Επανάστασης Νικόλαος Πλαστήρας με τη στρατιωτική του στολή, ο Πρωθυπουργός Στυλιανός Γονατάς, ο Υπουργός Πρόνοιας Απόστολος Δοξιάδης και άλλοι επίσημοι.

Όπως είπε αργότερα ο Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου, κατευθύνθηκαν κοντά στο χώρο του περίγυρου της σημερινής εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων. «Εις την δεξιάν πλευρά της νυν εκκλησίας των Αγ. Αναργύρων η κυβέρνηση είχε χτίσει μια μεγάλη δεξαμενή δια την εργασίαν της εκκαθαρίσεως. Επάνω στη δεξαμενή τοποθετήσαμεν ανθοστήλας και δεκάδας χαλιών. Διακοσμήσαμεν δηλ. την δεξαμενήν κατά εξαιρετικόν τρόπον. Επάνω εκεί έγινε και ο αγιασμός».

Μετά τον αγιασμό, έφτασε η ώρα να δοθεί το όνομα στον οικισμό. Να τον βαφτίσουν. Ο Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου ζήτησε να δοθεί το όνομα «Νέα Σπάρτη» διότι τα χαλιά της Σπάρτης ήταν ονομαστά σε όλο τον κόσμο αλλά και για να τους θυμίζει την αλησμόνητη Πατρίδα.

Ο Νικόλαος Πλαστήρας αντέτεινε το όνομα «Νέα Πισιδία», το οποίο και έγινε αποδεκτό. Έτσι λέγεται, ότι ο θεμέλιος λίθος που τέθηκε στα θεμέλια του οικισμού λίγο πιο πέρα από τη σημερινή εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, ανέγραφε το όνομα «Νέα Πισιδία».

30 Ιουνίου 1923: Το ιστορικό αποτύπωμα από τα εγκαίνια στη Νέα Ιωνία - Ο θεμέλιος λίθος

Σε λίγο οι επίσημοι έφυγαν, ο οικοδομικός οργασμός ξεκίνησε και πάλι. Η Πόλη άρχισε να αποκτά πρόχειρα καταλύματα και ζωή. Μία ιστορία που άντεξε 100 χρόνια. Η Νέα Ιωνία, η πόλη των περήφανων Μικρασιατών προσφύγων “αντρώθηκε” γύρω από την Μητρόπολή της, το Ναό των Αγίων Αναργύρων.

Γιατί ονομάστηκε η Μητρόπολη της Νέας Ιωνίας “Άγιοι Ανάργυροι”

Ο Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου παρακάλεσε το 1923 τον εργολάβο, που έκανε τις οικοδομικές εργασίες στον οικισμό, να του παραχωρήσει μια ξύλινη παράγκα για να βάλει τα εκκλησιαστικά κειμήλια των προσφύγων.

Παρακάλεσε επίσης τους οικιστές να φέρουν εικόνες για να διαμορφώσουν μια πρόχειρη εκκλησία. Οι πρόσφυγες ανταποκρίθηκαν με θέρμη. Η πρώτη εικόνα που έλαβε ο Παπαϊωακείμ, ήταν των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού. Έτσι αποφάσισε η εκκλησία να λάβει το όνομα “Ναός Αγίων Αναργύρων”.

30 Ιουνίου 1923: Το ιστορικό αποτύπωμα από τα εγκαίνια στη Νέα Ιωνία - Ο θεμέλιος λίθος

Με πληροφορίες Από το αρχείο του ΚΕΜΙΠΟ