Επέτειος των 1693 ετών στις 11 Μαΐου από την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης
Με τον όρο Γενέθλιον Κωνσταντινούπολης γιορτάζεται κάθε χρόνο από την Χριστιανοσύνη στις 11 Μαΐου η ανάμνηση των εγκαινίων της Πόλης
Είναι γνωστό, πως όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος, ο πρώτος χριστιανός Αυτοκράτορας, επέλεξε την πόλη του Βυζαντίου ως νέα πρωτεύουσα, έκτισε σε αυτή πολύ μεγαλύτερη πόλη, ονομάζοντάς την Νέα Ρώμη· οι επόμενοι την ονόμασαν Κωνσταντινούπολη.
Όταν τελείωσε την περιτείχιση και καθόρισε τους χώρους των δημοσίων κτιρίων και εκκλησιών, αφιέρωσε την πόλη στην Θεοτόκο. Κατά τη χριστιανική παράδοση ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, θέλοντας να ευχαριστήσει τον Θεό που τον αξίωσε σ΄ αυτό το έργο, στις 11 Μαΐου του 330 τέλεσε μία μεγάλη λιτανεία με προεξάρχοντα τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αλέξανδρο και με την πάνδημη συμμετοχή του λαού.
Ακολούθησαν επίσημες τελετές και αγώνες και ο λαός έφθασε στον Φόρο, όπου εκεί έστησε τον ανδριάντα του Αυτοκράτορα. Στο βάθρο του ανδριάντα τοποθέτησαν 12 καλάθια, εντός των οποίων υπήρχαν τεμάχια άρτου, ένα είδος αρτοκλασίας.
Έκτοτε καθιέρωσε η Εκκλησία να εορτάζει κατ΄ έτος την ημέρα αυτή ως ανάμνηση εκείνης της εορτής.
Τα εγκαίνια, το Χρυσό Άγαλμα και η πέτρα του Μωυσή
Ο αυτοκράτορας, συνοδευόμενος από τα μέλη της αυτοκρατορικής αυλής, μετέβη στο κέντρο της νέας αγοράς που είχε χτιστεί (Φόρο του Κωνσταντίνου)· εκεί πραγματοποιήθηκε τελετή «αφιέρωσης» της στήλης, η οποία κατασκευάστηκε στο σημείο όπου, σύμφωνα με το θρύλο, ο Κωνσταντίνος είχε δει το θείο όραμα που τον καθοδήγησε να οριοθετήσει τη νέα πόλη.
Έπειτα από σαράντα μέρες εορτασμών και επίδειξης της αυτοκρατορικής γενναιοδωρίας προς τους κατοίκους της πόλης, η αυλή επέστρεψε στο ίδιο σημείο για την τοποθέτηση του αγάλματος του αυτοκράτορα, ως Ήλιου-Απόλλωνα στην κορυφή της στήλης.
Η στήλη αυτή αποτελούσε στην ουσία ένα είδος φυλαχτού για την πόλη: τα επτά τύμπανα από πορφυρό γρανίτη είχαν μεταφερθεί από την Τροία, ενώ στα θεμέλιά της λεγόταν ότι είχαν τοποθετηθεί αντικείμενα ιδιαίτερης συμβολικής αξίας τόσο για τους χριστιανούς όσο και για τους εθνικούς.
Συγκεκριμένα, είχε τοποθετηθεί εκεί η πέτρα την οποία είχε χτυπήσει ο Μωυσής για να αναβλύσει νερό στην έρημο, ψάθα από τα πανέρια με τα οποία οι μαθητές του Ιησού είχαν μεταφέρει τα ψωμιά και τα ψάρια στο θαύμα της Γαλιλαίας, αλλά και το Παλλάδιο, δηλαδή το άγαλμα της Αθηνάς που ο Αινείας είχε φέρει μαζί του στη Ρώμη από την Τροία.
Το άγαλμα του Κωνσταντίνου ως Ήλιου ήταν καμωμένο από χρυσό. Παρά τους παγανιστικούς συμβολισμούς, επιχειρήθηκε, πιθανότατα σε ελαφρώς μεταγενέστερη φάση, η σύνδεσή του με τη χριστιανική παράδοση· έτσι θεωρήθηκε ότι περιείχε κομμάτι του Τίμιου Ξύλου και ότι οι επτά ακτίνες που αποτελούσαν το στέμμα του έφεραν πυρήνες από τα επτά καρφιά που είχαν χρησιμοποιηθεί στη Σταύρωση του Χριστού.