Η Μικρασιατική Καταστροφή έγινε κόμικς από τις εκδόσεις “Μικρός Ήρως”. Το οδοιπορικό ενός πρόσφυγα πατέρα και οι ιστορίες που αφηγήθηκε στο παιδί του από τον ξεριζωμό.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Αλέν Γλυκός μας παρουσιάζει το οδοιπορικό του Μανώλη, του πρόσφυγα πατέρα του, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, με τελικό προορισμό τη Γαλλία!
Ο Μανώλης, είναι το graphic novel που ζωντανεύει ένα από τα οδυνηρότερα κεφάλαια της ελληνικής ιστορίας.
Το βιβλίο προλογίζει με εισαγωγικό σημείωμα, ο Soloup ** γράφοντας: “Ο Μανώλης απ’ τα Βουρλά. Ο Ηλίας απ’ το Αϊβαλί. Η Μαρία απ’ τη Σμύρνη. Η Τασίτσα απ’ το Τσανταρλί. Ένας άλλος Μανώλης απ’ τον Κιρκιντζέ… Ονόματα συνηθισμένα, καθημερινά, γι’ ανθρώπους άγνωστους. Ζωές ξεχασμένες σε τόπους που δύσκολα συλλαβίζεις πια στους σημερινούς χάρτες. Ξεριζωμός. Απώλεια. Και η μνήμη;
Τι είναι η μνήμη, η νοσταλγία, η επιστροφή, η αναζήτηση ταυτότητας; Τι απομένει στο μυαλό ενός επτάχρονου παιδιού μετά από μια τέτοια καταστροφή; «Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» έγραφε ένας Γιώργος —ο Γεώργιος Σεφεριάδης, ο ποιητής Σεφέρης— κι εκείνος παιδί κάποτε στα Βουρλά.
Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, εκατοντάδες χιλιάδες μνήμες. Στην καλύτερη περίπτωση έγιναν αφηγήσεις. Ιστορίες που άκουσαν κόρες, γιοι κι εγγόνια. Λιγοστές γράφτηκαν στο χαρτί. Έγιναν ιστορίες σε βιβλία, ποιήματα. Οι άλλες, οι πολλές, χάθηκαν. Εξατμίστηκαν στον αέρα ανάμεσα σ’ ένα πικραμένο στόμα και κάποια παιδικά αφτιά. Όμως κι από τούτες στο τέλος κάτι απόμεινε. Μυρωδιές ξανακερδισμένες: «Πορτοκαλανθός, βασιλικός και ρίγανη»!
Λέξεις, εικόνες ξαναπλασμένες που σκάλωσαν —άλλοτε σαν εκείνους τους αρχαίους μύθους, άλλοτε σαν παραμύθια— στη φαντασία μικρών ακροατών. Ένας μικρός ακροατής, κάποτε, κι ο Allain Glykos, συγγραφέας αυτού του συγκινητικού βιβλίου. Ο Μανώλης απ’ τα Βουρλά, ο πατέρας του. Η ιστορία του ένας ακόμα ξεριζωμός.
Σκόρπιες αφηγήσεις που έπλασαν στο μυαλό του Allain μια χαμένη μυθική Ανατολή. Μα και σ’ αυτόν ακόμα τον θολό φανταστικό χώρο, προέκυπταν διαρκώς τόσα ερωτήματα. Τόσες σκέψεις που έψαχναν να βρουν απαντήσεις σε παύσεις, βλέμματα και αποσιωπήσεις μιας ολόκληρης ζωής. Λένε πως σε κάθε οικογένεια υπάρχει κάποιος που αποφασίζει να κρατήσει το φανάρι της μνήμης. Ο Allain έπιασε αυτό το φανάρι”.
Το κόμικς είναι διαθέσιμο σε βιβλιοπωλεία και καταστήματα με κόμικ (σημεία πώλησης) και από το site των εκδόσεων.
**O Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος) είναι σκιτσογράφος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και δημιουργός του graphic novel Αϊβαλί (Κέδρος). Ο “Μανώλης” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μικρός Ήρως.