Ο πλουμιστός χαρταετός των ημερών μας, που εμφανίζεται στους ουρανούς κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα έχει μακρά ιστορική πορεία και ξεκινά από την Κίνα. Ως αρχικό εφεύρημα των Κινέζων ο χαρταετός μετέδιδε μηνύματα και πολεμική προπαγάνδα μεταξύ των αχανών εκτάσεων της Κίνας.
Ο πρώτος χαρταετός στον κόσμο θεωρείται ότι κατασκευάστηκε από τον μεγάλο φιλόσοφο της Κίνας, Moqu, ο οποίος χρειάστηκε τρία χρόνια για την ολοκλήρωσή του. Το υλικό του πρώτου εκείνου χαρταετού ήταν το ξύλο και λέγεται ότι κατάφερε να πετάξει για μόνο μία μέρα.
Αργότερα, ένας δημοφιλής ξυλουργός στην Κίνα, ο Λαγκού, κατασκεύασε έναν χαρταετό από μπαμπού που διέθετε επιτέλους ένα υλικό ελαφρύτερο από το ξύλο, που έδωσε κυριολεκτικά φτερά στον χαρταετό.
Πρώτη εμφάνιση του χαρταετού στην Ελλάδα 25 αιώνες πριν
Μία φωτισμένη προσωπικότητα της Ελληνικής αρχαιότητας, ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντα, που διερευνούσε τις δυνατότητες της αεροδυναμικής έφτιαξε τον πρώτο Ελληνικό χαρταετό.
Ήταν στα μέσα του 4ου αιώνα προ Χριστόν όταν ο Αρχύτας ο Ταραντίνος, χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του ένα πείραμα: έφτιαξε ένα πρόχειρο χαρταετό και δοκίμασε τραβώντας τον με ένα νήμα να τον υψώσει στον ουρανό. Η σκηνή μάλιστα, απεικονίζεται σε αγγεία της εποχής που δείχνουν μια κόρη να κρατά στα χέρια της την ιδιάζουσα κατασκευή του Ταραντίνου με το νήμα της, ως έναν χαρταετό που είναι έτοιμος να πετάξει.
Αργότερα μάλιστα, ο Αρχύτας κατασκεύασε ένα αεριοπροωθούμενο περιστέρι, που βασίστηκε στις παρατηρήσεις που έκανε με εκείνο τον πρώτο του χαρταετό. Η κατασκευή του ονομάστηκε πετομηχανή ή περιστερά και κατά μία έννοια ήταν προάγγελος της προσπάθειας του ανθρώπου να κατασκευάσει πτητικά μέσα και αεροπλάνα.
Ο Μάρκο Πόλο, ο χαρταετός και η διάδοση στην Ευρώπη
Αιώνες μετά, ο Ιταλός Θαλασσοπόρος Μάρκο Πόλο, γυρίζοντας στην Ευρώπη τον 13° αιώνα, φέρνει από τα ταξίδια του στην Κίνα και την Ασία τον χαρταετό. Τον περιγράφει μάλιστα με χαρακτηριστικά παρόμοια με το σημερινό αεροπλάνο.
Έκτοτε ο χαρταετός θεωρήθηκε το προσφορότερο μέσο για να συμβούν μετρήσεις και καταγραφές στην ιστορία της ανθρωπότητας από ψηλά. Έτσι:
Το 1749 ο Σκωτσέζος μετεωρολόγος Alexander χρησιμοποίησε χαρταετούς με θερμόμετρα, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο.
Το 1752 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμα με τον χαρταετό, προκειμένου να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτα άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός.
Τα χρόνια 1799-1809, ο σερ George Cayley άρχισε να πειραματίζεται με τους χαρταετούς, προκειμένου να κατασκευάσει μια μηχανή που να έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα. Και τα κατάφερε!
Το 1853 πέτυχε να πετάξει το πρώτο ανεμοπλάνο, που μπόρεσε να σηκώσει το βάρος ενός ατόμου για σαράντα ολόκληρα δευτερόλεπτα.
Το 1833 ένας Βρετανός, αυτή τη φορά, μετεωρολόγος, χρησιμοποίησε τους χαρταετούς για να ανυψώνει ανεμόμετρα, ώστε να καταγράφει και να μελετά τις ταχύτητες των ανέμων στα διάφορα υψόμετρα.
Το 1887 ο Ε. Β. Archibald τράβηξε τις πρώτες αεροφωτογραφίες χρησιμοποιώντας χαρταετούς