Περισσότερες από 10.000 είναι οι ουσίες (PFAS) – τα λεγόμενα «παντοτινά χημικά» – που απειλούν τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Πρόκειται για εξαιρετικά ανθεκτικές ουσίες που παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον, αλλά και στον οργανισμό όταν έρθουν σε επαφή με το δέρμα ή καταναλωθούν από τον άνθρωπο.
Όπως εξηγεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) πολλά από αυτά «ταξιδεύουν» διανύοντας, μάλιστα, μεγάλες αποστάσεις από το σημείο από όπου απελευθερώθηκαν, μολύνοντας το υπόγειο αλλά και επιφανειακό δίκτυο υδάτων, καθώς και το έδαφος, με τον καθαρισμό τους να αποτελεί μεγάλη πρόκληση αφού πρόκειται για απαιτητική και δαπανηρή διαδικασία.
Όπως επισημαίνει ο ECHA αν εξακολουθήσουν να διασπείρονται στη φύση, θα συνεχίσουν να συσσωρεύονται ρυπαίνοντας ακόμα περισσότερο το πόσιμο νερό και τα τρόφιμα, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Πού βρίσκονται
Απάντηση στο ερώτημα πού ακριβώς ανιχνεύονται τα «παντοτινά χημικά» δίνει η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (EPA) των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία οι επικίνδυνες αυτές ουσίες μπορούν να εντοπιστούν:
-Στο δημόσιο σύστημα ύδρευσης και τα ιδιωτικά πηγάδια πόσιμου νερού. Για αυτό το λόγο, κι έπειτα από διεξαγωγή έρευνας που αποκάλυψε ότι οι Αμερικανοί πολίτες πίνουν νερό μολυσμένο με χημικές ουσίες PFAS, η υπηρεσία αποφάσισε τον περασμένο Απρίλιο να εκπονήσει σχέδιο σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει να αφαιρεθούν έξι εκδοχές των χημικών ουσιών από το σύστημα ύδρευσης. Παράλληλα, οι τοπικές αρχές καλούνται να ελέγχουν ανά τρία χρόνια την ποιότητα του νερού και στην περίπτωση που βρεθούν επιβλαβή επίπεδα χημικών να μειώσουν την ποσότητα PFAS στην παροχή πόσιμου νερού.
Όπως επισημαίνει το BBC τα κοινά οικιακά φίλτρα δεν έχουν σχεδιαστεί για την αφαίρεση των ουσιών αυτών, σε αντίθεση με εκείνα της αντίστροφης όσμωσης που έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν – αλλά δεν εξαλείφουν – τα επίπεδα PFAS. Εντούτοις, η EPA τονίζει ότι κανένα επίπεδο έκθεσης σε «παντοτινά χημικά» είναι ασφαλές, με την κυβέρνηση των ΗΠΑ να έχει δεσμευτεί στη διάθεση τουλάχιστον 9 δισ. δολαρίων για την αντιμετώπιση του προβλήματος και τη σωστή επεξεργασία του νερού.
-Στο έδαφος και το νερό κοντά σε χώρους υγειονομικής ταφής, χώρους απόρριψης και χώρους επικίνδυνων αποβλήτων. Στα σημεία αυτά συγκεντρώνονται και απελευθερώνονται σημαντικές ποσότητες PFAS, επιδρώντας αρνητικά στις κοινότητες που ενδεχομένως αναπτύσσονται σε κοντινή απόσταση. Απαιτούνται, επομένως, οι απαραίτητες ρυθμίσεις και η κατάλληλη επεξεργασία για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
-Στον αφρό πυρόσβεσης – σχηματισμού υδατοειδούς μεμβράνης- (AFFF) που εφαρμόζονται στην κατάσβεση φωτιάς εύφλεκτων υγρών. Τέτοιοι αφροί χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε αεροδρόμια, ναυπηγεία, στρατιωτικές βάσεις, εγκαταστάσεις εκπαίδευσης πυρόσβεσης, χημικά εργοστάσια και διυλιστήρια.
– Σε εγκαταστάσεις όπου παράγονται ή χρησιμοποιούνται PFAS, για παράδειγμα κατά την επιχρωμίωση προϊόντων, την παραγωγή ηλεκτρονικών ειδών (π.χ. smartphones) και την κατασκευή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και χαρτιού.
-Σε βελτιωτικά εδάφους, για παράδειγμα λιπάσματα από μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που χρησιμοποιούνται σε γεωργικές εκτάσεις και μπορούν να επηρεάσουν τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, αλλά και τα ζώα κατά τη βόσκηση.
-Σε τρόφιμα, όπως ψάρια που αλιεύονται από νερό μολυσμένο από PFAS και γαλακτοκομικά προϊόντα από ζώα που εκτίθενται σε PFAS.
-Σε συσκευασίες τροφίμων, όπωςχαρτί ανθεκτικό στο λίπος, δοχεία ή περιτυλίγματα γρήγορου φαγητού, σακούλες ποπ κορν για τον φούρνο μικροκυμάτων, κουτιά πίτσας και περιτυλίγματα καραμέλας.
– Σε οικιακά προϊόντα, όπως αυτά για την αφαίρεση λεκέδων, ή για την αδιαβροχοποίηση σε χαλιά, ταπετσαρίες, ρούχα και άλλα υφάσματα, καθώς και σε προϊόντα καθαρισμού, σε αντικολλητικά σκεύη.
ΔΕΙΤΕ:
- Το Πάρτι στη Βουλιαγμένη: 41 χρόνια από το “ελληνικό Woodstock” του Λουκιανού Κηλαηδόνη
- 28 χρόνια χωρίς την Αλίκη Βουγιουκλάκη, το κορίτσι απ’ το Μαρούσι που έγινε το “πιο λαμπρό αστέρι”
- Νέα Φιλαδέλφεια: Η ίδρυση τον Ιούλιο του 1927 και οι πυροπαθείς των Αμπελοκήπων
- Γιάννης Τσαρούχης: Ο ζωγράφος που αποτύπωνε το επερχόμενο
- Υψηλός κίνδυνος φωτιάς σε πέντε Περιφέρειες της χώρας
